Boşanma Davaları
Boşanma Davaları
Boşanma davası, evlilik birliğinin yasal olarak sona erdirilmesi için eşlerden birinin veya her ikisinin mahkemeye başvurmasıyla açılan davadır. Türk Medeni Kanunu’na göre, boşanma ancak mahkeme kararı ile gerçekleşir ve bu süreç belirli hukuki prosedürlere tabidir.
1. Boşanma Davası Türleri
Boşanma davaları, anlaşmalı boşanma ve çekişmeli boşanma olmak üzere ikiye ayrılır.
a) Anlaşmalı Boşanma Davası
Eğer eşler boşanma ve boşanmanın tüm sonuçları konusunda (nafaka, velayet, mal paylaşımı vb.) anlaşmışsa, mahkemeye birlikte başvurarak veya biri diğerinin açtığı davayı kabul ederek anlaşmalı boşanma davası açabilirler.
Şartları:
- Evlilik en az 1 yıl sürmüş olmalıdır.
- Eşler, hakim huzurunda boşanmayı kabul ettiğini beyan etmelidir.
- Taraflar, boşanmanın mali ve hukuki sonuçları konusunda anlaşmış olmalıdır.
- Hakim, anlaşmayı uygun bulursa boşanma kararı verilir.
Süreç:
- Dava, Aile Mahkemesi'ne açılır.
- Mahkeme, genellikle tek celsede sonuçlanır.
- Boşanma kararının kesinleşmesiyle evlilik hukuken sona erer.
b) Çekişmeli Boşanma Davası
Eğer taraflar boşanma konusunda anlaşamazsa veya boşanmanın hukuki sonuçlarında (velayet, nafaka, tazminat vb.) uzlaşamazlarsa çekişmeli boşanma davası açılır.
Sebepleri:
- Eşlerden birinin boşanmayı istememesi.
- Mal paylaşımı, nafaka, velayet gibi konularda anlaşmazlık olması.
- Boşanmanın dayanağı olan kusur konusunda tarafların farklı iddiaları olması.
Süreç:
- Taraflardan biri Aile Mahkemesi'ne dava açar.
- Karşı taraf savunma yapar.
- Tanıklar dinlenir, deliller toplanır.
- Mahkeme, kusuru ve boşanma şartlarını değerlendirerek karar verir.
- Çekişmeli boşanma davaları uzun sürebilir (1-3 yıl).
2. Boşanma Sebepleri
Türk Medeni Kanunu'na göre, boşanma sebepleri genel ve özel olmak üzere ikiye ayrılır.
a) Genel Boşanma Sebebi
- Evlilik birliğinin temelden sarsılması (TMK 166)
- Eşler arasındaki anlaşmazlıkların evliliği sürdürmeyi imkânsız hale getirmesi.
b) Özel Boşanma Sebepleri
- Zina (Aldatma) (TMK 161): Aldatılan eş, zina sebebiyle boşanma davası açabilir.
- Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış (TMK 162): Eşin hayatına kast etme, fiziksel veya psikolojik şiddet uygulama.
- Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme (TMK 163): Eşin toplum içinde küçük düşürücü suçlar işlemesi.
- Terk (TMK 164): Eşin, diğer eşi terk edip 6 ay boyunca geri dönmemesi.
- Akıl Hastalığı (TMK 165): Eşin iyileşmesi mümkün olmayan bir akıl hastalığına yakalanması.
3. Boşanma Davalarında Sonuçlar
a) Nafaka
Boşanma davasında nafaka talep edilebilir:
- Yoksulluk Nafakası: Boşanma sonrası maddi olarak zor duruma düşecek eş lehine.
- İştirak Nafakası: Çocuğun velayetini alan eşe, diğer eş tarafından ödenen nafaka.
- Tedbir Nafakası: Boşanma sürecinde maddi destek amacıyla geçici olarak ödenen nafaka.
b) Velayet
- Çocukların velayeti, çocuğun üstün yararı gözetilerek eşlerden birine verilir.
- Velayeti almayan eşin çocukla kişisel ilişki kurma hakkı vardır.
c) Mal Paylaşımı
- 2002 sonrası evliliklerde edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanır.
- Evlilik süresince edinilen mallar eşit şekilde paylaşılır.
- Kişisel mallar (miras, bağış vb.) paylaşım dışıdır.
d) Maddi ve Manevi Tazminat
- Kusurlu olan taraf, diğer tarafa maddi ve manevi tazminat ödemek zorunda kalabilir.
4. Boşanma Davası Süreci
- Davanın Açılması: Aile Mahkemesi'ne dilekçe ile başvurulur.
- Ön İnceleme Duruşması: Taraflar anlaşma ihtimaline bakılır.
- Delil ve Tanık Sunma: Taraflar iddialarını ispat için delil sunar.
- Karar Verilmesi: Mahkeme, boşanmaya ve diğer hususlara karar verir.
- İstinaf ve Temyiz: Taraflar karara itiraz edebilir.
5. Boşanma Davası Nerede Açılır?
Boşanma davası:
- Taraflardan birinin ikametgahındaki Aile Mahkemesi'nde açılır.
- Eğer Aile Mahkemesi yoksa Asliye Hukuk Mahkemesi görev yapar.
6. Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
- Anlaşmalı boşanma davaları 1-3 ay içinde sonuçlanabilir.
- Çekişmeli boşanma davaları 1-3 yıl sürebilir.
- Temyiz süreciyle bu süre daha da uzayabilir.
7. Boşanma Davasında Avukat Zorunlu mu?
- Avukat tutmak zorunlu değildir ancak hukuki hak kaybına uğramamak için bir avukat desteği alınması önerilir.
Boşanma davası, sadece evlilik bağının sona ermesini değil, nafaka, velayet, mal paylaşımı ve tazminat gibi birçok hukuki sonucu da beraberinde getirir. Bu nedenle, sürecin dikkatle yürütülmesi ve hukuki danışmanlık alınması büyük önem taşır.